Op 8 december 2016 heeft het Comité een gedenkwandeling gehouden van het Monument van de Binnenlandse Oorlog naar Fort Zeelandia via het Pad van Verzoening. Voor een foto- en videoreportage, klik hier.

Het herdenkingsprogramma zag er als volgt uit:

 17.00u Openingsgebed
17.03u Surinaams Volkslied
17.06u Toespraak Voorzitter Comité met minuut stilte
17.14u Gedenkwandeling
17.24u Krans-/Bloemlegging
17.27u Slot gebed
17.30u Einde wandeling; Gelegenheid tot vragenstellen/interviews

Bij het Monument van de Binnenlandse Oorlog heeft voorzitter Humphry Jeroe de volgende toespraak gehouden.

Toespraak Humphry Jeroe bij het Pad van Verzoening d.d. 8 december 2016

Dames en Heren,

Ik heet u welkom op deze eerste gedenkwandeling bij het Pad van Verzoening.   Het lijkt mij gepast om voordat wij het waarom van het Pad van Verzoening aangeven namens het Comité en andere slachtoffers en nabestaanden medeleven te betuigen aan de nabestaanden van 8 december.  Vanaf de oprichting van het Comité hebben we steeds aangeveven op te komen voor alle slachtoffers en nabestaanden van Politiek Geweld en hen te herdenken.Ik vraag u samen met mij 1 minuut stilte in acht te nemen voor alle slachtoffers van Politiek geweld, in het bijzonder voor die van 8 december 1982.

Het idee van het Pad van Verzoening is heel simpel: we willen leed van slachtoffers en nabestaanden van politiek geweld met elkaar verbinden in plaats van scheiden. Het idee is gekomen tijdens het bezoek van Stanley Henkeman, directeur van het Institute for Justice and Reconciliation in Zuid-Afrika. We lieten hem de beide plekken zien die symbool staan voor leed: het Fort Zeelandia waar op 8 december 1982 15 mensen zijn vermoord en het Monument van de Binnenlandse Oorlog die aan minimaal 450 mensen het leven heeft gekost. De familieleden van de slachtoffers van 8 December waren betrokken bij de steunverlening aan de Binnenlandse Oorlog.

We kunnen tot in de eeuwigheid elkaar verwijten dat wij verantwoordelijk zijn voor elkaars leed, maar we kunnen ook de moeilijke stap nemen om in gesprek te gaan met elkaar en een democratische omgeving scheppen waarin ieder van ons zijn of haar eigen verhaal kan vertellen vanuit zijn of haar eigen gezichtspunt. Dat geldt voor de 8 December groep. Het geldt voor de militairen. Het geldt voor de verzetsgroepen. Het geldt voor de burgers. Ieder van ons heeft een eigen verhaal en eigen visie op wat geleid heeft tot politiek geweld. Maar die verschillen moeten een stimulans zijn om in Suriname een democratische geest te bevorderen waar iedereen in staat wordt gesteld om het gesprek met elkaar aan te gaan over die verschillende visies.

Vandaag, 8 december, herdenken wij de doden die gevallen zijn in Fort Zeelandia. Mijn dorp Pokigron is afgebrand tijdens de Binnenlandse Oorlog. De broer van Eddy Weewee is tijdens de Binnenlandse Oorlog met messteken verwond en met rum overgoten zodat hij met vreselijke pijnen stierf. Remi Martopawiro die militair is en Waldo Jameson een ex-militair, beide leden van het bestuur, zijn slachtoffers van de binnelandse oorlog. En hoewel we weten dat families van 8 December betrokken zijn geweest bij de steun aan de Binnenlandse Oorlog, vinden wij dat het onze morele plicht is om de doden van 8 december te herdenken. Waarom? Omdat we niet willen voortleven met woede, wrok en haat in onze lichaam en geest. We willen verder met het leven. Dat kunnen we alleen als we erkennen dat niet wij alleen leed hebben geleden, maar de families van 8 December ook hun leed hebben. 8 December had nooit mogen plaatsvinden. De Binnenlandse Oorlog had nooit mogen plaatsvinden. Om die reden moeten we onze leed verbinden met het leed van de families van 8 December en daarom staan we hier. We tonen met deze gedenkwandeling dat we een Suriname willen opbouwen waarin we de pijn en het verdriet uit het verleden niet vergeten, maar een waardige plek geven in ons bestaan. Daarom gaan we de gedenkwandeling lopen omdat wij als bestuur van het Comité Slachtoffers en Nabestaanden van Politiek Geweld vinden dat 8 December door iedereen herdacht moet worden, ook door de slachtoffers van de Binnenlandse Oorlog.

Ik nodig u graag uit om met ons deze eerste gedenkwandeling te lopen naar het Fort waar we bloemen zullen leggen en een kort gebed uitspreken.

Bij het Fort Zeelandia:

Ter overdenking geven wij Suriname het volgende mee uit Psalm 25:

1. Niemand, die in God gelooft en op Hem vertrouwt, zal in Hem teleurgesteld worden.
2. De HERE is goed en graag bereid hun, die dreigen te verdwalen, de juiste weg te tonen.
3. Hij zal de beste weg die men maar kiezen kan, tonen aan hen die zich in hun afhankelijkheid tot Hem richten.
4. Als wij Hem dan gehoorzamen, zal elk pad waarop Hij ons leidt, getooid zijn met Zijn liefdevolle goedheid en waarheid.
5. De vriendschap met God is uitsluitend voor hen, die Hem eerbied bewijzen.
6. Alleen zij zullen de geheimen, verborgen in Zijn beloften, leren kennen. Wij kijken voortdurend op naar de HERE om Zijn hulp te vragen; want alleen Hij kan ons redden.
7. God, wilt U Suriname bevrijden uit alle moeilijkheden?

Moge de liefde van God komen over dit volk. God zij met ons Suriname”,

We bedanken u bijvoorbaat voor uw aanwezigheid en participatie en nodigen u nu al uit om op de dag van Nationale Rouw in juni om 16.00u in de tegenovergestelde richting het Pad van Verzoening met ons te bewandelen.

U kunt uw vragen stellen na de gedenkwandeling..