Sinds 1980 zijn er minimaal 450 mensen opgekomen door politiek geweld, waaronder 15 op 8 december 1982, ongeveer 40 bij de slachting van Moiwana, ruim 70 militairen en de rest zijn burgers en leden van het gewapende verzet.

Sinds 1980 zijn er 12 gevallen van politiek geweld (gepland of uitgevoerd) waarbij doden zijn gevallen. De krachten die bij deze geweldsprocessen betrokken zijn hebben zich nooit met elkaar verzoend. De familie van 8 december die de Binnenlandse Oorlog gesteund hebben zich nooit verzoend met de slachtoffers van die oorlog en zich alleen willen beperken tot Moiwana vanwege politieke redenen.

Het Comité wil een proces van dialoog en verzoening tot stand brengen middels ontmoetingsactiviteiten en gesprekken. Daarnaast wil zij een Pad van Verzoening realiseren. Tijdens het bezoek van directeur van the Institute of Justice en Reconciliation van Zuid-Afrika Stanley Henkeman, heeft het Comité met hem onder andere het Fort Zeelandia en het Monument van de binnenlandse oorlog bezocht. Stanley vertelde toen het verhaal van twee monumenten van zwarte en witte Afrikanen in Zuid-Afrika met het zelfde doel die middels een brug van verzoening met elkaar werden verbonden.

Zuid-Afrika

Op 16 december 1838 vond een beslissende veldslag plaats tussen 470 blanke Afrikaners (“Voortrekkers”) en 15.000-21.000 zwarte Zulu’s bij de Ncome rivier in KwaZulu Natal, die eindigde met een overwinning door de witte Afrikaners. De veldslag staat bekend als de “battle of the blood river”. Op de plek van de veldslag in KwaZulu Natal bij de Ncome rivier staat ook een monument van Afrikaners om de veldslag te gedenken en te vieren. Het heet het Blood River Monument. De Zulus hebben aan de andere kant van de rivier hun eigen monument opgezet om het verhaal van de veldslag te vertellen vanuit hun perspectief.

16 december is in 1994 door de ANC regering uitgeroepen tot verzoeningsdag in Zuid-Afrika. In 1994 werd een brug over de rivier gebouwd die de beide monumenten met elkaar verbond. President Zuma verklaarde bij de opening dat voor sommige mensen dat 16 december voor sommige mensen het symbool is van de overwinning van de witte Afrikaners en voor andere een symbool van zwart verzet en zwarte pijn.

Suriname

Wat is de relevantie van het verhaal voor Suriname?

Het monument in Fort Zeelandia vertelt een verhaal van pijn en verdriet vanuit het perspectief van de slachtoffers en nabestaanden van 8 december. Het monument van de Binnenlandse Oorlog vertelt een verhaal van pijn en verdriet vanuit het perspectief van de slachtoffers en nabestaanden van de Binnenlandse Oorlog, zowel burgers, militairen als gewapende verzetsgroepen zoals het Jungle Commando. Bij het Comité kwam toen het idee op om een Pad van verzoening aan te leggen tussen het Fort Zeelandia en het Monument van de Binnenlandse oorlog. Zo hoop het Comité een verbinding te leggen tussen het leed van beide gebeurtenissen.

Het pad van verzoening verbindt de pijn en verdriet met elkaar en probeert via dialoog te komen tot een klimaat waarin we naar elkaar luisteren en begrip proberen op te brengen voor elkaar in plaats van elkaar te bestrijden.

Gedenkwandeling

Het Comité wil op twee momenten een gedenkwandeling maken van de ene naar de andere gedenkplaats. Op 8 december gaat de wandeling van het monument van de Binnenlandse Oorlog naar Fort Zeelandia. Er worden dan bloemen neergelegd bij het Fort. Op 29 juni, op de Dag van Nationale Rouw, gaat de wandeling van het Fort Zeelandia naar het Monument van de Binnenlandse Oorlog waar we dan zullen beginnen met de nationale ceremonie.

Bij beide plaatsen wil het Comité er plaquettes aanbrengen die aangeven waarom het monument er is. Het Comité wil op 8 december 2016 twee markeerverwijzingen laten plaatsen bij beide monumenten die naar elkaar verwijzen. Bij het Fort Zeelandia zou een markeerverwijzing moeten staan met de volgende tekst: “Elk jaar op 29 juni om 16.00 uur zal vanaf dit punt een gedenkwandeling starten naar het Monument van de Binnenlandse oorlog. Volg het Pad van Verzoening om daar te komen. Elk jaar op 8 december rond 17.15 uur zal hier een gedenkwandeling aankomen via het Pad van Verzoening die start vanaf het Monument van de Binnenlandse Oorlog.”

Bij het Monument van de Binnenlandse Oorlog zou een markeerverwijzing moeten staan met de volgende tekst: “Elk jaar op 8 december om 17.00 uur zal vanaf dit punt een gedenkwandeling starten naar Fort Zeelandia. Volg het Pad van Verzoening om daar te komen. Elk jaar op 29 juni rond 16.00 uur zal op de Dag van Nationale Rouw hier een gedenkwandeling aankomen via het Pad van Verzoening die start vanaf Fort Zeelandia.”

Het Comité heeft een verzoek aan de regering gericht om de markeringen aan te brengen bij de twee plaatsen en voor het wandelpad.